• Kısa Dalga - Ocak 2024’te İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ile Türkiye İş Bankası’nın imzaladığı protokolle kurulan Marmara Aktif Fay Tehlike ve Risk Uygulama ve Araştırma Merkezi (MATAM), Marmara başta olmak üzere Türkiye’deki aktif fayların yarattığı tehlike ve riskleri araştırmak, veri üretmek ve kapsamlı bilimsel çalışmalar yürütmek amacıyla faaliyete geçti. 
    1
    14 Ağustos
    Fenerbahçe Spor Kulübü’nün eski başkanı ve Dearsan Tersanesi Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Yıldırım, İstanbul Teknik Üniversitesi’nin (İTÜ) çatısı altında kurulan Marmara Aktif Fay Tehlike ve Risk Uygulama ve Araştırma Merkezi’ne (MATAM) 350 bin dolar değerinde bir deprem araştırma gemisi bağışladı. 
    2
    16 Ağustos
    Gemiyi finanse etmek isteyen İTÜ öğretim üyesi Prof. Dr. Cenk Yaltırak, Türkiye’nin önde gelen şirketlerinden destek bulamayınca 70 bin dolarlık KDV’yi kendi cebinden ödedi. 
    3
    16 Ağustos
    İstanbul Teknik Üniversitesi bünyesinde kurulan Marmara Aktif Fay Tehlike ve Risk Uygulama ve Araştırma Merkezi (MATAM), yeni cihazlar ve sensörlerle fay tespiti yapıp, depremin yıkıcılığını metrekare bazında ölçecek. 
    4
    16 Ağustos

    Diğer konular

  • Yanıt bulun

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Prof. Dr. Cenk Yaltırak, Marmara Aktif Fay Tehlike ve Risk Uygulama ve Araştırma Merkezi'nin (MATAM) proje yürütücüsü olarak, Türkiye'nin deprem araştırmalarına önemli katkılarda bulunmaktadır 15.
    Bazı katkıları:
    • Teknolojik yenilikler: MATAM'da 1 cm'lik çözünürlüklü topografik haritalar çıkarmayı, faylar üzerinde kazı yapmayı ve duraylı izotop laboratuvarıyla fayların ne kadar aktif olduğunu analiz etmeyi mümkün kılan teknolojiler geliştirilmiştir 1.
    • Veri üretimi: Farklı disiplinlerden araştırmacıları bir araya getirerek büyük veri üretilmesini sağlamıştır 13.
    • Araştırma gemisi bağışı: Aziz Yıldırım'ın MATAM'a bağışladığı deprem araştırma gemisinin 70 bin dolarlık KDV'sini karşılayarak projenin hayata geçmesine katkı sağlamıştır 2.
    • Fay haritalama: İnsansız hava araçları (İHA) ile bir santim hassasiyette topoğrafya haritaları yaparak fayların daha detaylı haritalanmasını mümkün kılmıştır 13.
    Yaltırak, deprem araştırmalarında yapay zeka ve makine öğrenimi kullanarak daha doğru risk analizleri yapmayı hedeflemektedir 13.
    5 kaynak
    Marmara fay hattının önemli olmasının bazı nedenleri:
    • Büyük deprem riski: Marmara Bölgesi, özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerin bulunması nedeniyle, büyük bir deprem riski taşır 24. Tarihsel depremler ve güncel araştırmalar, bu riskin yüksek olduğunu göstermektedir 24.
    • Enerji birikimi: Marmara Denizi'nin altındaki fay segmentleri uzun yıllardır enerji biriktirmektedir 4.
    • Yakınlık: İstanbul, Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın Marmara segmentine oldukça yakındır; özellikle güney kıyı ilçeleri büyük risk altındadır 4.
    • Depremlerin doğudan batıya ilerlemesi: Kuzey Anadolu Fayı'nın özelliği gereği depremler sırayla doğudan batıya doğru meydana gelir 1.
    Bu nedenlerle, Marmara fay hattı üzerinde yapılan araştırmalar ve risk yönetimi stratejileri büyük önem taşır 24.
    5 kaynak
    Türkiye'deki aktif fay hatları, Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattı olarak üç ana grupta toplanır 14.
    • Kuzey Anadolu Fay Hattı, doğudan batıya doğru uzanır ve Bingöl'ün Karlıova ilçesinden başlayıp Marmara Denizi'nin içinden geçerek Saros Körfezi'ne kadar uzanır 14. Bu hat, 24 ilin merkezinden geçer 4.
    • Doğu Anadolu Fay Hattı, Bingöl'ün Karlıova ilçesi ile Kahramanmaraş'ın Türkoğlu ilçesi arasında yaklaşık 400 kilometre uzunluğundadır 14.
    • Batı Anadolu Fay Hattı, Ege Bölgesi'nde yer alır ve yaklaşık 120 bin kilometrekarelik bir alanda, doğu-batı yönünde uzanan birçok faydan oluşur 14.
    Ayrıca, Türkiye'deki aktif fay hatlarının güncel durumunu ve dağılımını Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü'nün (MTA) hazırladığı "Diri Fay Hatları" haritasından inceleyebilirsiniz 14.
    5 kaynak
    Deprem araştırma gemilerinin bazı özellikleri:
    • Boyut ve Yapı: Örneğin, Oruç Reis sismik araştırma gemisi 86 metre uzunluğunda ve 23 metre enindedir 1.
    • Donanım: 8 kilometre uzunluğunda 8 ayrı sismik kablo altyapısına sahiptir ve uzaktan kumandalı su altı aracı (ROV) ile bin 500 metre su derinliğine inebilir 1. Ayrıca, deniz tabanından jeolojik örnekleme yapabilecek ekipmanlar ve 2 ve 3 boyutlu sismik veri toplama sistemleri bulunur 1.
    • Bilimsel Laboratuvarlar: Jeoloji, jeofizik, hidrografi, oşinografi ve biyoloji alanlarında araştırma laboratuvarları içerir 1.
    • Helikopter Pisti: Uluslararası standartlarda bir helikopter pisti mevcuttur 1.
    • Mürettebat ve Araştırmacılar: Genellikle uzman personel ve araştırmacılar tarafından kullanılır 24.
    Örnek olarak, TÜBİTAK MAM Gemisi de deprem araştırmaları için kullanılan bir diğer gemidir 24.
    5 kaynak
    Marmara Aktif Fay Tehlike ve Risk Uygulama ve Araştırma Merkezi (MATAM), deprem araştırmalarını şu yöntemlerle yürütmektedir:
    • Fay haritalama ve yapay zekâ destekli dinamik tehlike analizi 3. Aktif fayların yeniden haritalanması ve büyük veri ile makine öğrenmesiyle dinamik haritalar oluşturulur 3.
    • Bina bazlı yer hareketi ve davranış analizi 13. Zemin-bina ilişkisinde beklenen yer hareketinin sayısal modellenmesi yapılır 3.
    • Sensör ağı ve ivmeölçerlerle sürekli izleme 3. Bölgesel sensör yerleşimleri yapılarak her depremde bina davranışı gerçek veriden izlenir 3.
    • Deniz ve kara entegre ölçüm altyapısı 3. Marmara’da deniz tabanlı jeofizik veriler ile İHA tabanlı jeodezi verileri birleştirilir 3.
    • Gerçek zamanlı veri ile karar süreçlerine destek 3. Belediyelere ve kurumlara risk göstergeleri, senaryolar ve bina ölçekli etkiler sağlanır 3.
    MATAM, farklı disiplinlerden gelen akademisyenlerin iş birliğiyle tehlikeleri önceden tahmin etmeyi, riskleri doğru analiz etmeyi ve karar vericilere güvenilir veriler sunmayı hedeflemektedir 5.
    5 kaynak