• Orta Anadolu ve Kapadokya’nın ilk yerleşim yeri olarak bilinen 10 bin yıllık Aşıklı Höyük’teki kazı çalışmalarının 36 yılı tamamlandı. 
    1
    15 Eylül
    Kazı Başkanı Mimar Sinan Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Güneş Duru, “Yuvarlak kulübelerden dörtgen mimariye geçiş, ilk tarım faaliyetleri, ilk hayvan evcilleştirme özellikle koyun ve keçinin burada evcilleştiği ve dünyaya neredeyse buradan yayıldığını söyleyebiliriz” dedi. 
    2
    15 Eylül
    İlk yerleşim milattan önce 8 bin 300 yılında başlıyor ve 1000 yıl kesintisiz burada yaşam devam ediyor. 
    3
    15 Eylül
    Aşıklı Höyükteki Neolitik insanların eşitlikçi bir yapıya sahip olduklarını tespit ettiklerini söyleyen Doç. Dr. Güneş Duru, Burada anlamaya çalıştığımız, bu insanlar avcı toplayıcı yaşam biçimini terk edip, yerleşik yaşama nasıl geçtiler ve bu süreci nasıl sürdürülebilir hale getirdiler. 
    4
    15 Eylül
    Bu anlamda 2025 yılı çalışmalarımız başarılı geçti. Bu yıl iki alanda çalıştık. Bu alandaki bulgularımız yine her zamanki gibi evlerin tabanlarına gömülen hane halklarının genel olarak gördüğümüz yuvarlak barınaklarda yaşayan ve açık alanları ise ortak faaliyetler için kullanan bir topluluktan söz edebiliriz. 
    5
    15 Eylül

    Diğer konular

    İçerik konuları

  • Yanıt bulun

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Neolitik dönemde eşitlikçi yaşam, avcı-toplayıcı grupların düşük riskli ve yardımlaşmacı yaşam biçiminden kaynaklanmıştır 35. Bu dönemde insanlar, herkesin çalıştığı ve iş bölümünün olmadığı topluluklar halinde yaşamışlardır 5.
    Eşitlikçi yaşamın bazı nedenleri:
    • Paylaşımcılık: Gıdanın kıt olduğu koşullarda bencillik, grubun yaşamını tehlikeye düşürdüğü için hoş görülmez ve cezalandırılırdı 5.
    • Dayanışma: Grup fazla büyüdüğünde bölünürdü, bu da dayanışmayı ve yardımlaşmayı artırırdı 5.
    • Ortak karar alma: Topluluklar, ortak kararlar almak ve olayları kutlamak için ortak alanları kullanırdı 1.
    Neolitik süreçle birlikte tarım ve hayvancılığa geçiş, bazı eşitsizliklere yol açsa da, Çatalhöyük gibi yerleşimlerde eşitlikçi yaşam bir süre daha devam etmiştir 5. Ancak, üretim fazlası ve mülkiyetin ortaya çıkmasıyla birlikte, toplum içinde hiyerarşi ve sınıflar oluşmaya başlamıştır 35.
    5 kaynak
    Aşıklı Höyük'teki tarım faaliyetlerinin gelişimi şu şekilde özetlenebilir:
    • İlk Yerleşim: M.Ö. 8300 yılında başlayan ilk yerleşim, 1000 yıl boyunca kesintisiz devam etmiştir 12.
    • Yuvarlak Kulübelerden Dörtgen Mimariye Geçiş: Neolitik insanlar, yuvarlak kulübelerden dörtgen mimariye geçiş yapmışlardır 12.
    • İlk Tarım Faaliyetleri: Kazılar, Aşıklı Höyük'te ilk tarım faaliyetlerinin yapıldığını ortaya koymuştur 12.
    • Hayvan Evcilleştirme: Özellikle koyun ve keçinin burada evcilleştirildiği ve dünyaya buradan yayıldığı düşünülmektedir 124.
    • Eşitlikçi Toplum Yapısı: 1000 yıl boyunca eşitlikçi bir toplum yapısı içinde yaşadıkları, birlikte avlanıp, depolayıp, paylaştıkları belirlenmiştir 124.
    Tarım üretimi arttıkça ekilebilir alan yetersizliği ve sosyal stres gibi sorunların ortaya çıktığı, bu da bireysel yaşam biçiminin artmasına yol açtığı belirtilmiştir 3.
    5 kaynak
    Aşıklı Höyük, dünya tarihinde önemli bir yere sahiptir çünkü avcı-toplayıcı yaşamdan yerleşik yaşama geçişin izlenebildiği en eski yerleşim yerlerinden biridir 14.
    Aşıklı Höyük'ün dünya tarihindeki bazı önemli yerleri şunlardır:
    • İlkler:
      • Anadolu kerpiç mimarisinin en eski örneğidir 123.
      • Tahıl tarımının başlangıcı ve hayvanların yerleşmede tutulmaya başlanması gibi önemli dönüşümlere ev sahipliği yapmıştır 13.
      • Dünyadaki ilk beyin ameliyatının (trepanasyon) yapıldığı yerdir 135.
    • Tarihî süreklilik:
      • Yaklaşık 10.400 yıl önce başlayan yerleşme tarihi, yerleşmenin terk edildiği 9.300 yıl öncelerine kadar kesintisiz devam etmiştir 2.
    Bu nedenlerle Aşıklı Höyük, tarih ve arkeoloji alanında önemli bir araştırma ve sergileme alanıdır 13.
    5 kaynak
    Koyun ve keçinin evcilleştirilmesi, insanlık tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuştur ve birçok açıdan büyük önem taşır:
    • Yerleşik hayata geçiş: Evcilleştirme, insanların avcılık ve toplayıcılıktan yerleşik hayata geçmesine olanak tanımıştır 13.
    • Besin ve süt kaynağı: Otçul hayvanlar, insanlara besin ve süt sağlamış, bu da beslenme güvenliğini artırmıştır 3.
    • Ekonomik ve sosyal gelişim: Hayvancılık, ekonomik faaliyetlerin temelini oluşturmuş ve sosyal yapıların şekillenmesine katkıda bulunmuştur 13.
    • İş gücü ve ticaret: Evcil hayvanlar, çiftçilik ve taşımacılık gibi alanlarda iş gücü olarak kullanılmış, bu da ticaretin gelişmesine zemin hazırlamıştır 1.
    • Kültürel ve dini ritüeller: Hayvanlar, kültürel ve dini ritüellerde önemli bir rol oynamış, rahatlık ve güvenliği simgelemiştir 1.
    5 kaynak
    Yuvarlak kulübelerden dörtgen mimariye geçiş, Aşıklı Höyük'te kademeli bir süreçle gerçekleşmiştir 24.
    • MÖ 9. binyılın sonuna tarihlenen bir bina, dökme kerpiç yapım tekniği ile yapılmış köşeleri yuvarlak en eski dörtgen planlı binadır 4.
    • MÖ 8. binyıl yerleşmesinde, dörtgen planlı yapılar kural olmuş, oval ya da yuvarlak plan tamamen ortadan kalkmıştır 4.
    Bu değişim, ani bir dönüşüm değil, önceki evrelerde denenmiş ve bilinen bir formun kademeli olarak benimsenmesiyle gerçekleşmiştir 4.
    Kazı Başkanı Doç. Dr. Güneş Duru'ya göre, bu değişim, Neolitik insanların yerleşik yaşama geçişi ve yaşam biçimlerini tarım ve hayvancılığa uyarlama süreciyle ilişkilidir 1.
    5 kaynak