Kazı Başkanı Mimar Sinan Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Güneş Duru, “Yuvarlak kulübelerden dörtgen mimariye geçiş, ilk tarım faaliyetleri, ilk hayvan evcilleştirme özellikle koyun ve keçinin burada evcilleştiği ve dünyaya neredeyse buradan yayıldığını söyleyebiliriz” dedi.
Aşıklı Höyükteki Neolitik insanların eşitlikçi bir yapıya sahip olduklarını tespit ettiklerini söyleyen Doç. Dr. Güneş Duru, Burada anlamaya çalıştığımız, bu insanlar avcı toplayıcı yaşam biçimini terk edip, yerleşik yaşama nasıl geçtiler ve bu süreci nasıl sürdürülebilir hale getirdiler.
Bu anlamda 2025 yılı çalışmalarımız başarılı geçti. Bu yıl iki alanda çalıştık. Bu alandaki bulgularımız yine her zamanki gibi evlerin tabanlarına gömülen hane halklarının genel olarak gördüğümüz yuvarlak barınaklarda yaşayan ve açık alanları ise ortak faaliyetler için kullanan bir topluluktan söz edebiliriz.
Neolitik dönemde eşitlikçi yaşam, avcı-toplayıcı grupların düşük riskli ve yardımlaşmacı yaşam biçiminden kaynaklanmıştır 35. Bu dönemde insanlar, herkesin çalıştığı ve iş bölümünün olmadığı topluluklar halinde yaşamışlardır 5.
Eşitlikçi yaşamın bazı nedenleri:
Paylaşımcılık: Gıdanın kıt olduğu koşullarda bencillik, grubun yaşamını tehlikeye düşürdüğü için hoş görülmez ve cezalandırılırdı 5.
Dayanışma: Grup fazla büyüdüğünde bölünürdü, bu da dayanışmayı ve yardımlaşmayı artırırdı 5.
Ortak karar alma: Topluluklar, ortak kararlar almak ve olayları kutlamak için ortak alanları kullanırdı 1.
Neolitik süreçle birlikte tarım ve hayvancılığa geçiş, bazı eşitsizliklere yol açsa da, Çatalhöyük gibi yerleşimlerde eşitlikçi yaşam bir süre daha devam etmiştir 5. Ancak, üretim fazlası ve mülkiyetin ortaya çıkmasıyla birlikte, toplum içinde hiyerarşi ve sınıflar oluşmaya başlamıştır 35.
5 kaynak
Aşıklı Höyük'teki tarım faaliyetleri nasıl gelişti?
Aşıklı Höyük'teki tarım faaliyetlerinin gelişimi şu şekilde özetlenebilir:
İlk Yerleşim: M.Ö. 8300 yılında başlayan ilk yerleşim, 1000 yıl boyunca kesintisiz devam etmiştir 12.
İlk Tarım Faaliyetleri: Kazılar, Aşıklı Höyük'te ilk tarım faaliyetlerinin yapıldığını ortaya koymuştur 12.
Hayvan Evcilleştirme: Özellikle koyun ve keçinin burada evcilleştirildiği ve dünyaya buradan yayıldığı düşünülmektedir 124.
Eşitlikçi Toplum Yapısı: 1000 yıl boyunca eşitlikçi bir toplum yapısı içinde yaşadıkları, birlikte avlanıp, depolayıp, paylaştıkları belirlenmiştir 124.
Tarım üretimi arttıkça ekilebilir alan yetersizliği ve sosyal stres gibi sorunların ortaya çıktığı, bu da bireysel yaşam biçiminin artmasına yol açtığı belirtilmiştir 3.
5 kaynak
Aşıklı Höyüğü'nün dünya tarihindeki yeri nedir?
Aşıklı Höyük, dünya tarihinde önemli bir yere sahiptir çünkü avcı-toplayıcı yaşamdan yerleşik yaşama geçişin izlenebildiği en eski yerleşim yerlerinden biridir14.
Aşıklı Höyük'ün dünya tarihindeki bazı önemli yerleri şunlardır:
Tahıl tarımının başlangıcı ve hayvanların yerleşmede tutulmaya başlanması gibi önemli dönüşümlere ev sahipliği yapmıştır 13.
Dünyadaki ilk beyin ameliyatının (trepanasyon) yapıldığı yerdir 135.
Tarihî süreklilik:
Yaklaşık 10.400 yıl önce başlayan yerleşme tarihi, yerleşmenin terk edildiği 9.300 yıl öncelerine kadar kesintisiz devam etmiştir 2.
Bu nedenlerle Aşıklı Höyük, tarih ve arkeoloji alanında önemli bir araştırma ve sergileme alanıdır 13.
5 kaynak
Koyun ve keçinin evcilleştirilmesi neden önemli?
Koyun ve keçinin evcilleştirilmesi, insanlık tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuştur ve birçok açıdan büyük önem taşır:
Yerleşik hayata geçiş: Evcilleştirme, insanların avcılık ve toplayıcılıktan yerleşik hayata geçmesine olanak tanımıştır 13.
Besin ve süt kaynağı: Otçul hayvanlar, insanlara besin ve süt sağlamış, bu da beslenme güvenliğini artırmıştır 3.
Ekonomik ve sosyal gelişim: Hayvancılık, ekonomik faaliyetlerin temelini oluşturmuş ve sosyal yapıların şekillenmesine katkıda bulunmuştur 13.
İş gücü ve ticaret: Evcil hayvanlar, çiftçilik ve taşımacılık gibi alanlarda iş gücü olarak kullanılmış, bu da ticaretin gelişmesine zemin hazırlamıştır 1.
Kültürel ve dini ritüeller: Hayvanlar, kültürel ve dini ritüellerde önemli bir rol oynamış, rahatlık ve güvenliği simgelemiştir 1.
5 kaynak
Yuvarlak kulübelerden dörtgen mimariye geçiş nasıl gerçekleşti?
MÖ 9. binyılın sonuna tarihlenen bir bina, dökme kerpiç yapım tekniği ile yapılmış köşeleri yuvarlak en eski dörtgen planlı binadır 4.
MÖ 8. binyıl yerleşmesinde, dörtgen planlı yapılar kural olmuş, oval ya da yuvarlak plan tamamen ortadan kalkmıştır 4.
Bu değişim, ani bir dönüşüm değil, önceki evrelerde denenmiş ve bilinen bir formun kademeli olarak benimsenmesiyle gerçekleşmiştir 4.
Kazı Başkanı Doç. Dr. Güneş Duru'ya göre, bu değişim, Neolitik insanların yerleşik yaşama geçişi ve yaşam biçimlerini tarım ve hayvancılığa uyarlama süreciyle ilişkilidir 1.
{"m9470":{"state":{"logoProps":{"url":"https://gs.yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://gs.yandex.com.tr/gundem/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"agenda","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem/","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping/","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance/","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap/","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/travel/","title":"Seyahat","id":"travel"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel/","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"dialogProps":{"host":"yandex.com.tr","lang":"tr","project":"news","queryParams":{"exp_flags":"skin","preset":"oceania","utm_source":"portal-news"},"retpath":"https%3A%2F%2Fgs.yandex.com.tr%2Fgundem%2Fscience%2Fasikli-hoyuk-te-10-bin-yillik-izler-koyun-ve-keci-burada-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis-3720590%3Flr%3D213%26ncrnd%3D38481","tld":"com.tr","platform":"desktop"},"className":"PortalHeader-User"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Gündem içinde","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"news_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://gs.yandex.com.tr/gundem/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"3687566331758355643","lr":213,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1758355708476498-18197722043159949172-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-26-BAL","lr":"213","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"m947w01-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"portal","subtype":"header"}}}}},"type":"portal","subtype":"header"},"m9471":{"state":{"links":[{"id":"gundem","title":"Ana Sayfa","url":"https://yandex.com.tr/gundem","target":"_self"},{"id":"sports","title":"Spor","url":"https://yandex.com.tr/sports/","target":"_self"},{"id":"turkey","title":"Türkiye","url":"https://yandex.com.tr/gundem/turkey","target":"_self"},{"id":"world","title":"Dünya","url":"https://yandex.com.tr/gundem/world","target":"_self"},{"id":"politics","title":"Siyaset","url":"https://yandex.com.tr/gundem/politics","target":"_self"},{"id":"incidents","title":"Günün içinden","url":"https://yandex.com.tr/gundem/incidents","target":"_self"},{"id":"business","title":"İş","url":"https://yandex.com.tr/gundem/business","target":"_self"},{"id":"science","title":"Bilim","url":"https://yandex.com.tr/gundem/science","target":"_self"},{"id":"entertainment","title":"Eğlenceler","url":"https://yandex.com.tr/gundem/entertainment","target":"_self"}],"activeLinkId":"science","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"m947w02-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"newstr","subtype":"header-categories"},"m9472":{"state":{"title":"10 bin yıllık yerleşim yeri Aşıklı Höyük'te yeni buluntu","titleUrl":"https://10haber.net/kultur-sanat/arkeoloji/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-ilkler-ortaya-cikarildi-637093/","breadcrumbs":[{"text":"Gündem","url":"/gundem/"},{"text":"Bilim","url":"/gundem/science"}],"isLoggedIn":false,"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"Gundem вертикаль: Сюжеты","title":"Sonuçlarda yanlış olan nedir?","checkBoxLabels":[{"value":"Faydasız, kalitesiz içerik"},{"value":"Medya içeriği hikaye ile uyuşmuyor"},{"value":"Faydasız medya içeriği"},{"value":"Kalitesiz, bilgilendirici özelliği eksik hikaye başlığı"},{"value":"Şok edici, rahatsız edici içerik"},{"value":"Hikayede birden fazla olay konu ediliyor"},{"value":"Siteye erişilemiyor"},{"value":"Hikayede 18+ içerik konu ediliyor"},{"value":"Diğer"}]}}],"useNativeShare":false,"hasShareButton":true,"badge":{"url":"https://10haber.net/kultur-sanat/arkeoloji/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-ilkler-ortaya-cikarildi-637093/","faviconSources":["https://10haber.net"],"textParts":[{"text":"10haber.net","bold":true},{"text":"15 Eylül"}],"divider":false},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"m947w03-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"page_header"}}}}},"type":"newstr","subtype":"page_header"},"m9473":{"state":{"storyId":"372059_0","isLoggedIn":false,"mainStory":{"id":"372059_0","otherSources":0,"totalSources":5,"header":{"url":"https://haberton.com/10-bin-yillik-yerlesim-yeri-asikli-hoyukte-yeni-buluntu/","text":"10 bin yıllık yerleşim yeri Aşıklı Höyük'te yeni buluntu","badge":{"url":"https://haberton.com/10-bin-yillik-yerlesim-yeri-asikli-hoyukte-yeni-buluntu/","faviconSources":["https://haberton.com"],"textParts":[{"text":"haberton.com","bold":true},{"text":"15 Eylül"}],"divider":false}},"logAttrs":{"id":"372059_0","hasSummarization":true,"urls":["https://haberton.com/10-bin-yillik-yerlesim-yeri-asikli-hoyukte-yeni-buluntu/","https://10haber.net/kultur-sanat/arkeoloji/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-ilkler-ortaya-cikarildi-637093/","https://haberton.com/10-bin-yillik-yerlesim-yeri-asikli-hoyukte-yeni-buluntu/","https://www.haberturk.com/aksaray-haberleri/114535465-koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis","https://www.cnnturk.com/yerel-haberler/aksaray/koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis-2335706","https://10haber.net/kultur-sanat/arkeoloji/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-ilkler-ortaya-cikarildi-637093/"],"summarizationTexts":["10 bin yıllık yerleşim yeri Aşıklı Höyük'te yeni buluntu","Orta Anadolu ve Kapadokya’nın ilk yerleşim yeri olarak bilinen 10 bin yıllık Aşıklı Höyük’teki kazı çalışmalarının 36 yılı tamamlandı.","Kazı Başkanı Mimar Sinan Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Güneş Duru, “Yuvarlak kulübelerden dörtgen mimariye geçiş, ilk tarım faaliyetleri, ilk hayvan evcilleştirme özellikle koyun ve keçinin burada evcilleştiği ve dünyaya neredeyse buradan yayıldığını söyleyebiliriz” dedi.","İlk yerleşim milattan önce 8 bin 300 yılında başlıyor ve 1000 yıl kesintisiz burada yaşam devam ediyor.","Aşıklı Höyükteki Neolitik insanların eşitlikçi bir yapıya sahip olduklarını tespit ettiklerini söyleyen Doç. Dr. Güneş Duru, Burada anlamaya çalıştığımız, bu insanlar avcı toplayıcı yaşam biçimini terk edip, yerleşik yaşama nasıl geçtiler ve bu süreci nasıl sürdürülebilir hale getirdiler.","Bu anlamda 2025 yılı çalışmalarımız başarılı geçti. Bu yıl iki alanda çalıştık. Bu alandaki bulgularımız yine her zamanki gibi evlerin tabanlarına gömülen hane halklarının genel olarak gördüğümüz yuvarlak barınaklarda yaşayan ve açık alanları ise ortak faaliyetler için kullanan bir topluluktan söz edebiliriz."],"newsFreshness":[false,false,false,false,false]},"items":[{"type":"carousel","items":[{"id":"10638989086800717746_2","url":"https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/aksaray/koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-d-7446048","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a000001994c5f39c43fa8ac67319465c566//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://image.milimaj.com/i/milliyet/75/0x0/68c7c585c222366f3b0ae9cb.jpg"},"badge":{"url":"https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/aksaray/koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-d-7446048","faviconSources":["https://www.milliyet.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"7227838098895340502_2","url":"https://www.yenisafak.com/foto-galeri/gundem/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-izler-koyun-ve-keci-burada-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis-4749033","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a000001994c66a7f84529284575212b64bd//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://img.piri.net/piri/upload/3/2025/9/15/50e9e445-t2zx2nl3g1ovgwyje5tmvp.webp"},"badge":{"url":"https://www.yenisafak.com/foto-galeri/gundem/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-izler-koyun-ve-keci-burada-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis-4749033","faviconSources":["https://www.yenisafak.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"9851334960370596413_2","url":"https://www.kamusonhaber.com.tr/koyun-ve-keci-ilk-kez-evcillestiren-ulke-turkiye-cikti-185283h.htm","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a0000019951f8c9f0d9488b49208db69436//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://cdn.kamusonhaber.com.tr/news/204688.jpg"},"badge":{"url":"https://www.kamusonhaber.com.tr/koyun-ve-keci-ilk-kez-evcillestiren-ulke-turkiye-cikti-185283h.htm","faviconSources":["https://www.kamusonhaber.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"10291156026861741414_2","url":"https://www.milliyet.com.tr/kultur-sanat/tavsanli-hoyukun-hikayesine-isik-tutan-idoller-bulundu-7446453","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019950b14a7cede4ca8fdd11e73ac4//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://image.milimaj.com/i/milliyet/75/0x0/68c88b642232a99f288ba549.jpg"},"badge":{"url":"https://www.milliyet.com.tr/kultur-sanat/tavsanli-hoyukun-hikayesine-isik-tutan-idoller-bulundu-7446453","faviconSources":["https://www.milliyet.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"6763323050563084842_2","url":"https://www.cnnturk.com/yerel-haberler/aksaray/koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis-2335706","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a000001994c58556c966a545d566c9d2ad0//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://image.cnnturk.com/i/cnnturk/75/1200x675/68c7c41d427a4f7e6fb8e18a.jpg"},"badge":{"url":"https://www.cnnturk.com/yerel-haberler/aksaray/koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis-2335706","faviconSources":["https://www.cnnturk.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"12387158828695789364_2","url":"https://www.milliyet.com.tr/galeri/arkeologlar-soke-oldu-10-bin-yillik-sir-kapadokyada-cozuldu-dunyaya-buradan-yayilmis-7446069","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a000001994c8649d1eb7a4e3104c5a58d4e//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://image.milimaj.com/i/milliyet/75/0x0/68c7cec96058ac518cba3fe6.jpg"},"badge":{"url":"https://www.milliyet.com.tr/galeri/arkeologlar-soke-oldu-10-bin-yillik-sir-kapadokyada-cozuldu-dunyaya-buradan-yayilmis-7446069","faviconSources":["https://www.milliyet.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"16427675748996479853_2","url":"https://www.birgun.net/haber/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-izler-ilk-tarim-ve-hayvan-evcillestirme-bulgulari-653750","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a000001994c54aadb9fd23daf79f7ea15e5//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://static.birgun.net/resim/big-haber/2025/09/15/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-izler-ilk-tarim-ve-hayvan-evcillestirme-bulgulari.jpg"},"badge":{"url":"https://www.birgun.net/haber/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-izler-ilk-tarim-ve-hayvan-evcillestirme-bulgulari-653750","faviconSources":["https://www.birgun.net"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"1812406473771004014_2","url":"https://www.cnnturk.com/turkiye/galeri/dunyanin-ilk-ciftligi-asikli-hoyukte-baslayip-tum-dunyaya-yayilmis-iste-koyun-ve-kecinin-evcillesme-seruveni-2335819","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a000001994d0869b926443f67e43229dbee//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://image.cnnturk.com/i/cnnturk/75/1200x675/68c7f09beb0596da0a98165e.jpg"},"badge":{"url":"https://www.cnnturk.com/turkiye/galeri/dunyanin-ilk-ciftligi-asikli-hoyukte-baslayip-tum-dunyaya-yayilmis-iste-koyun-ve-kecinin-evcillesme-seruveni-2335819","faviconSources":["https://www.cnnturk.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"1746241155038389699_2","url":"https://www.haberturk.com/aksaray-haberleri/114535465-koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a000001994c53529b07f4bfe5278e49056e//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://im.haberturk.com/yerel_haber/2025/09/15/ver1757922005/114535465_640x360.jpg"},"badge":{"url":"https://www.haberturk.com/aksaray-haberleri/114535465-koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis","faviconSources":["https://www.haberturk.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"16026669295905763812_2","url":"https://www.cumhuriyet.com.tr/kultur-sanat/10-bin-yillik-kapadokya-yerlesimi-asikli-hoyuk-te-neolitik-yasam-2435204","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a000001994c8072cfaeb618020f8fbb3873//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://media.cumhuriyet.com.tr/Archive/009e6257-e70f-4537-9b61-624ca4dde4fc.jpg"},"badge":{"url":"https://www.cumhuriyet.com.tr/kultur-sanat/10-bin-yillik-kapadokya-yerlesimi-asikli-hoyuk-te-neolitik-yasam-2435204","faviconSources":["https://www.cumhuriyet.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}}]},{"type":"text","url":"https://10haber.net/kultur-sanat/arkeoloji/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-ilkler-ortaya-cikarildi-637093/","text":{"text":"Orta Anadolu ve Kapadokya’nın ilk yerleşim yeri olarak bilinen 10 bin yıllık Aşıklı Höyük’teki kazı çalışmalarının 36 yılı tamamlandı.","badge":{"url":"https://10haber.net/kultur-sanat/arkeoloji/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-ilkler-ortaya-cikarildi-637093/","textParts":[{"text":"1","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"15 Eylül"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Orta Anadolu ve Kapadokya’nın ilk yerleşim yeri olarak bilinen 10 bin yıllık Aşıklı Höyük’teki kazı çalışmalarının 36 yılı tamamlandı."}}},{"type":"text","url":"https://haberton.com/10-bin-yillik-yerlesim-yeri-asikli-hoyukte-yeni-buluntu/","text":{"text":"Kazı Başkanı Mimar Sinan Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Güneş Duru, “Yuvarlak kulübelerden dörtgen mimariye geçiş, ilk tarım faaliyetleri, ilk hayvan evcilleştirme özellikle koyun ve keçinin burada evcilleştiği ve dünyaya neredeyse buradan yayıldığını söyleyebiliriz” dedi.","badge":{"url":"https://haberton.com/10-bin-yillik-yerlesim-yeri-asikli-hoyukte-yeni-buluntu/","textParts":[{"text":"2","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"15 Eylül"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Kazı Başkanı Mimar Sinan Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Güneş Duru, “Yuvarlak kulübelerden dörtgen mimariye geçiş, ilk tarım faaliyetleri, ilk hayvan evcilleştirme özellikle koyun ve keçinin burada evcilleştiği ve dünyaya neredeyse buradan yayıldığını söyleyebiliriz” dedi."}}},{"type":"text","url":"https://www.haberturk.com/aksaray-haberleri/114535465-koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis","text":{"text":"İlk yerleşim milattan önce 8 bin 300 yılında başlıyor ve 1000 yıl kesintisiz burada yaşam devam ediyor.","badge":{"url":"https://www.haberturk.com/aksaray-haberleri/114535465-koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis","textParts":[{"text":"3","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"15 Eylül"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"İlk yerleşim milattan önce 8 bin 300 yılında başlıyor ve 1000 yıl kesintisiz burada yaşam devam ediyor."}}},{"type":"text","id":"18175907222773352064","url":"https://www.cnnturk.com/yerel-haberler/aksaray/koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis-2335706","text":{"text":"Aşıklı Höyükteki Neolitik insanların eşitlikçi bir yapıya sahip olduklarını tespit ettiklerini söyleyen Doç. Dr. Güneş Duru, Burada anlamaya çalıştığımız, bu insanlar avcı toplayıcı yaşam biçimini terk edip, yerleşik yaşama nasıl geçtiler ve bu süreci nasıl sürdürülebilir hale getirdiler.","badge":{"url":"https://www.cnnturk.com/yerel-haberler/aksaray/koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis-2335706","textParts":[{"text":"4","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"15 Eylül"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Aşıklı Höyükteki Neolitik insanların eşitlikçi bir yapıya sahip olduklarını tespit ettiklerini söyleyen Doç. Dr. Güneş Duru, Burada anlamaya çalıştığımız, bu insanlar avcı toplayıcı yaşam biçimini terk edip, yerleşik yaşama nasıl geçtiler ve bu süreci nasıl sürdürülebilir hale getirdiler."}}},{"type":"text","url":"https://10haber.net/kultur-sanat/arkeoloji/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-ilkler-ortaya-cikarildi-637093/","text":{"text":"Bu anlamda 2025 yılı çalışmalarımız başarılı geçti. Bu yıl iki alanda çalıştık. Bu alandaki bulgularımız yine her zamanki gibi evlerin tabanlarına gömülen hane halklarının genel olarak gördüğümüz yuvarlak barınaklarda yaşayan ve açık alanları ise ortak faaliyetler için kullanan bir topluluktan söz edebiliriz.","badge":{"url":"https://10haber.net/kultur-sanat/arkeoloji/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-ilkler-ortaya-cikarildi-637093/","textParts":[{"text":"5","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"15 Eylül"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Bu anlamda 2025 yılı çalışmalarımız başarılı geçti. Bu yıl iki alanda çalıştık. Bu alandaki bulgularımız yine her zamanki gibi evlerin tabanlarına gömülen hane halklarının genel olarak gördüğümüz yuvarlak barınaklarda yaşayan ve açık alanları ise ortak faaliyetler için kullanan bir topluluktan söz edebiliriz."}}}]},"sources":[{"url":"https://10haber.net/kultur-sanat/arkeoloji/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-ilkler-ortaya-cikarildi-637093/","displayName":"10haber.net"},{"url":"https://haberton.com/10-bin-yillik-yerlesim-yeri-asikli-hoyukte-yeni-buluntu/","displayName":"haberton.com"},{"url":"https://www.haberturk.com/aksaray-haberleri/114535465-koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis","displayName":"haberturk.com"},{"url":"https://www.cnnturk.com/yerel-haberler/aksaray/koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis-2335706","displayName":"cnnturk.com"},{"url":"https://10haber.net/kultur-sanat/arkeoloji/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-ilkler-ortaya-cikarildi-637093/","displayName":"10haber.net"}],"otherNewsProps":{"layout":"multicolumn","title":"Diğer konular","items":[{"id":"13948102071672222482","url":"https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/aksaray/koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-d-7446048","target":"_blank","title":{"text":"Koyun ve keçi Aşıklı Höyük’te evcilleştirilip dünyaya yayılmış","textAs":"h3","lines":2},"logAttrs":{"id":"13948102071672222482","hasSummarization":false,"url":"https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/aksaray/koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-d-7446048","isFresh":false},"badge":{"url":"https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/aksaray/koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-d-7446048","faviconSources":["https://www.milliyet.com.tr"],"textParts":[{"text":"milliyet.com.tr","bold":true},{"text":"15 Eylül"}],"divider":false},"forceOrientation":"vertical","rel":"nofollow"},{"id":"14027669210779941563","url":"https://www.sondakika.com/kultur-sanat/haber-asikli-hoyuk-te-neolitik-kesifler-19049329/","target":"_blank","title":{"text":"Aşıklı Höyük'te Neolitik Keşifler","textAs":"h3","lines":2},"logAttrs":{"id":"14027669210779941563","hasSummarization":false,"url":"https://www.sondakika.com/kultur-sanat/haber-asikli-hoyuk-te-neolitik-kesifler-19049329/","isFresh":false},"badge":{"url":"https://www.sondakika.com/kultur-sanat/haber-asikli-hoyuk-te-neolitik-kesifler-19049329/","faviconSources":["https://www.sondakika.com"],"textParts":[{"text":"sondakika.com","bold":true},{"text":"15 Eylül"}],"divider":false},"forceOrientation":"vertical","rel":"nofollow"}]},"nextId":"7227838098895340502_2","snippetOptions":{"forceOrientation":"vertical","isRetina":false,"titleProps":{"lines":2}},"baseVisibleOtherSources":2,"relatedTopics":[{"id":"3241781512689727139_0","title":"Kazi Calismasi","url":"/gundem/topic/kazi-calismasi-32417815126897271390","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"3241781512689727139_0","url":"gundem/topic/kazi-calismasi-32417815126897271390"}}},{"id":"13753650024142551655_0","title":"Arkeolojik Kazilar","url":"/gundem/topic/arkeolojik-kazilar-137536500241425516550","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"13753650024142551655_0","url":"gundem/topic/arkeolojik-kazilar-137536500241425516550"}}}],"video":{"embedUrl":"https://www.youtube.com/embed/WzXohhSlxAM?enablejsapi=1&wmode=opaque","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a000001994f47af5438d2a783877c478ca5/S820x410","size":{"width":820,"height":410},"originalUrl":"https://avatars.mds.yandex.net/get-video_thumb_fresh/2062087/8202a75e90239e7375db7a56e2c7fc0d0915_rt/orig"}}},"isHermione":false,"socialPosts":[],"disabledAjax":false,"logAttrs":{"isRoot":true,"isStory":true,"id":"372059_0","hasVideo":true,"hasSearchVideoLink":false,"hasSearchBroadcastLink":false,"hasSearchSeriesLink":false,"hasTwitterPosts":false,"hasSummarization":true,"hasRelatedTopics":true,"location":"gundem/science/asikli-hoyuk-te-10-bin-yillik-izler-koyun-ve-keci-burada-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis-3720590","newsUrls":["https://10haber.net/kultur-sanat/arkeoloji/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-ilkler-ortaya-cikarildi-637093/","https://haberton.com/10-bin-yillik-yerlesim-yeri-asikli-hoyukte-yeni-buluntu/","https://www.haberturk.com/aksaray-haberleri/114535465-koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis","https://www.cnnturk.com/yerel-haberler/aksaray/koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis-2335706","https://10haber.net/kultur-sanat/arkeoloji/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-ilkler-ortaya-cikarildi-637093/","https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/aksaray/koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-d-7446048","https://www.sondakika.com/kultur-sanat/haber-asikli-hoyuk-te-neolitik-kesifler-19049329/"],"videoUrls":["https://www.youtube.com/embed/WzXohhSlxAM?enablejsapi=1&wmode=opaque"],"topicUrls":["/gundem/topic/kazi-calismasi-32417815126897271390","/gundem/topic/arkeolojik-kazilar-137536500241425516550"]},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"m947w04-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"story_summarization"}}}}},"type":"newstr","subtype":"story_summarization"},"m9474":{"state":{"answers":[{"id":0,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.gazeteduvar.com.tr/tarih-oncesi-toplumsal-esitsizligin-arkeolojik-yansimalari-nerede-ve-nasil-basladi-haber-1660412?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://birartibir.org/esitlikci-bir-ontolojiyi-dusunmek/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://arkeofili.com/neolitik-tarim-gunumuz-esitsizliginin-tohumlarini-10-000-yil-once-ekti/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.academia.edu/6012638/Yak%C4%B1n_Do%C4%9Fu_Neolitiginde_Ev_ve_Sosyal_E%C5%9Fitsizlk?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://marksist.org/gobeklitepe-ve-digerleri-neolitik-devrim-ve-sinifli-topluma-gecis/?size=16&stub=1"],"title":"Neolitik dönemde eşitlikçi yaşam nasıl oluştu?","markdown":"**Neolitik dönemde eşitlikçi yaşam**, avcı-toplayıcı grupların düşük riskli ve yardımlaşmacı yaşam biçiminden kaynaklanmıştır [```3```](https://arkeofili.com/neolitik-tarim-gunumuz-esitsizliginin-tohumlarini-10-000-yil-once-ekti/)[```5```](https://marksist.org/gobeklitepe-ve-digerleri-neolitik-devrim-ve-sinifli-topluma-gecis/). Bu dönemde insanlar, herkesin çalıştığı ve iş bölümünün olmadığı topluluklar halinde yaşamışlardır [```5```](https://marksist.org/gobeklitepe-ve-digerleri-neolitik-devrim-ve-sinifli-topluma-gecis/). \n\n**Eşitlikçi yaşamın bazı nedenleri**:\n* **Paylaşımcılık**: Gıdanın kıt olduğu koşullarda bencillik, grubun yaşamını tehlikeye düşürdüğü için hoş görülmez ve cezalandırılırdı [```5```](https://marksist.org/gobeklitepe-ve-digerleri-neolitik-devrim-ve-sinifli-topluma-gecis/).\n* **Dayanışma**: Grup fazla büyüdüğünde bölünürdü, bu da dayanışmayı ve yardımlaşmayı artırırdı [```5```](https://marksist.org/gobeklitepe-ve-digerleri-neolitik-devrim-ve-sinifli-topluma-gecis/).\n* **Ortak karar alma**: Topluluklar, ortak kararlar almak ve olayları kutlamak için ortak alanları kullanırdı [```1```](https://www.gazeteduvar.com.tr/tarih-oncesi-toplumsal-esitsizligin-arkeolojik-yansimalari-nerede-ve-nasil-basladi-haber-1660412).\n\nNeolitik süreçle birlikte tarım ve hayvancılığa geçiş, bazı eşitsizliklere yol açsa da, Çatalhöyük gibi yerleşimlerde eşitlikçi yaşam bir süre daha devam etmiştir [```5```](https://marksist.org/gobeklitepe-ve-digerleri-neolitik-devrim-ve-sinifli-topluma-gecis/). Ancak, üretim fazlası ve mülkiyetin ortaya çıkmasıyla birlikte, toplum içinde hiyerarşi ve sınıflar oluşmaya başlamıştır [```3```](https://arkeofili.com/neolitik-tarim-gunumuz-esitsizliginin-tohumlarini-10-000-yil-once-ekti/)[```5```](https://marksist.org/gobeklitepe-ve-digerleri-neolitik-devrim-ve-sinifli-topluma-gecis/)."},{"id":1,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.birgun.net/haber/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-izler-ilk-tarim-ve-hayvan-evcillestirme-bulgulari-653750?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://halktv.com.tr/gundem/kapadokyanin-10-bin-yillik-sirri-cozuluyor-971877h?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://topraktv.com.tr/asiklinin-1001-yili-yerlesiklige-ve-tarima-gecis/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.yenisafak.com/foto-galeri/gundem/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-izler-koyun-ve-keci-burada-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis-4749033?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://anadoludabugun.com.tr/kultur-sanat/koyun-ve-keci-asikli-hoyukte-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis/401975?size=16&stub=1"],"title":"Aşıklı Höyük'teki tarım faaliyetleri nasıl gelişti?","markdown":"Aşıklı Höyük'teki tarım faaliyetlerinin gelişimi şu şekilde özetlenebilir:\n\n* **İlk Yerleşim**: M.Ö. 8300 yılında başlayan ilk yerleşim, 1000 yıl boyunca kesintisiz devam etmiştir [```1```](https://www.birgun.net/haber/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-izler-ilk-tarim-ve-hayvan-evcillestirme-bulgulari-653750)[```2```](https://halktv.com.tr/gundem/kapadokyanin-10-bin-yillik-sirri-cozuluyor-971877h).\n* **Yuvarlak Kulübelerden Dörtgen Mimariye Geçiş**: Neolitik insanlar, yuvarlak kulübelerden dörtgen mimariye geçiş yapmışlardır [```1```](https://www.birgun.net/haber/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-izler-ilk-tarim-ve-hayvan-evcillestirme-bulgulari-653750)[```2```](https://halktv.com.tr/gundem/kapadokyanin-10-bin-yillik-sirri-cozuluyor-971877h).\n* **İlk Tarım Faaliyetleri**: Kazılar, Aşıklı Höyük'te ilk tarım faaliyetlerinin yapıldığını ortaya koymuştur [```1```](https://www.birgun.net/haber/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-izler-ilk-tarim-ve-hayvan-evcillestirme-bulgulari-653750)[```2```](https://halktv.com.tr/gundem/kapadokyanin-10-bin-yillik-sirri-cozuluyor-971877h).\n* **Hayvan Evcilleştirme**: Özellikle koyun ve keçinin burada evcilleştirildiği ve dünyaya buradan yayıldığı düşünülmektedir [```1```](https://www.birgun.net/haber/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-izler-ilk-tarim-ve-hayvan-evcillestirme-bulgulari-653750)[```2```](https://halktv.com.tr/gundem/kapadokyanin-10-bin-yillik-sirri-cozuluyor-971877h)[```4```](https://www.yenisafak.com/foto-galeri/gundem/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-izler-koyun-ve-keci-burada-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis-4749033).\n* **Eşitlikçi Toplum Yapısı**: 1000 yıl boyunca eşitlikçi bir toplum yapısı içinde yaşadıkları, birlikte avlanıp, depolayıp, paylaştıkları belirlenmiştir [```1```](https://www.birgun.net/haber/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-izler-ilk-tarim-ve-hayvan-evcillestirme-bulgulari-653750)[```2```](https://halktv.com.tr/gundem/kapadokyanin-10-bin-yillik-sirri-cozuluyor-971877h)[```4```](https://www.yenisafak.com/foto-galeri/gundem/asikli-hoyukte-10-bin-yillik-izler-koyun-ve-keci-burada-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis-4749033).\n\nTarım üretimi arttıkça ekilebilir alan yetersizliği ve sosyal stres gibi sorunların ortaya çıktığı, bu da bireysel yaşam biçiminin artmasına yol açtığı belirtilmiştir [```3```](https://topraktv.com.tr/asiklinin-1001-yili-yerlesiklige-ve-tarima-gecis/)."},{"id":2,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wikipedia.org/wiki/A%C5%9F%C4%B1kl%C4%B1_H%C3%B6y%C3%BCk?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://hoyuk.gov.tr/tam-metin/69/tur?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.haber7.com/seyahat/haber/3095015-dunyadaki-ilk-beyin-ameliyatinin-yapildigi-asikli-hoyuk-tarihe-isik-tutuyor?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/kapadokyanin-10-bin-500-yillik-koyu-asikli-hoyuk/1246725?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://taed.ktb.gov.tr/Eklenti/108553,1991-ufuk-esinpdf.pdf%3f0?size=16&stub=1"],"title":"Aşıklı Höyüğü'nün dünya tarihindeki yeri nedir?","markdown":"Aşıklı Höyük, dünya tarihinde önemli bir yere sahiptir çünkü **avcı-toplayıcı yaşamdan yerleşik yaşama geçişin izlenebildiği en eski yerleşim yerlerinden biridir** [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/A%C5%9F%C4%B1kl%C4%B1_H%C3%B6y%C3%BCk)[```4```](https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/kapadokyanin-10-bin-500-yillik-koyu-asikli-hoyuk/1246725). \n\nAşıklı Höyük'ün dünya tarihindeki bazı önemli yerleri şunlardır:\n\n* **İlkler**:\n * Anadolu kerpiç mimarisinin en eski örneğidir [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/A%C5%9F%C4%B1kl%C4%B1_H%C3%B6y%C3%BCk)[```2```](https://hoyuk.gov.tr/tam-metin/69/tur)[```3```](https://www.haber7.com/seyahat/haber/3095015-dunyadaki-ilk-beyin-ameliyatinin-yapildigi-asikli-hoyuk-tarihe-isik-tutuyor).\n * Tahıl tarımının başlangıcı ve hayvanların yerleşmede tutulmaya başlanması gibi önemli dönüşümlere ev sahipliği yapmıştır [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/A%C5%9F%C4%B1kl%C4%B1_H%C3%B6y%C3%BCk)[```3```](https://www.haber7.com/seyahat/haber/3095015-dunyadaki-ilk-beyin-ameliyatinin-yapildigi-asikli-hoyuk-tarihe-isik-tutuyor).\n * Dünyadaki ilk beyin ameliyatının (trepanasyon) yapıldığı yerdir [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/A%C5%9F%C4%B1kl%C4%B1_H%C3%B6y%C3%BCk)[```3```](https://www.haber7.com/seyahat/haber/3095015-dunyadaki-ilk-beyin-ameliyatinin-yapildigi-asikli-hoyuk-tarihe-isik-tutuyor)[```5```](https://taed.ktb.gov.tr/Eklenti/108553,1991-ufuk-esinpdf.pdf?0).\n\n* **Tarihî süreklilik**:\n * Yaklaşık 10.400 yıl önce başlayan yerleşme tarihi, yerleşmenin terk edildiği 9.300 yıl öncelerine kadar kesintisiz devam etmiştir [```2```](https://hoyuk.gov.tr/tam-metin/69/tur).\n\nBu nedenlerle Aşıklı Höyük, tarih ve arkeoloji alanında önemli bir araştırma ve sergileme alanıdır [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/A%C5%9F%C4%B1kl%C4%B1_H%C3%B6y%C3%BCk)[```3```](https://www.haber7.com/seyahat/haber/3095015-dunyadaki-ilk-beyin-ameliyatinin-yapildigi-asikli-hoyuk-tarihe-isik-tutuyor)."},{"id":3,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-51/hayvancilik/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/110476/mod_resource/content/0/11_Hafta_Ke%C3%A7i.pdf?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://web.archive.org/web/20240221215107/https://derstarih.com/hayvan-evcillestirme/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/msarica/67443/10K%C3%BC%C3%A7%C3%BCkba%C5%9F%20Hayvan%20Yeti%C5%9Ftiricili%C4%9Fi.pdf?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.sosyalizm.org/evcillestirmenin-diyalektigi-hayvan-refahinin-neoliberal-sinirlari-ve-sosyalist-bir-cikis-imkani-12452?size=16&stub=1"],"title":"Koyun ve keçinin evcilleştirilmesi neden önemli?","markdown":"**Koyun ve keçinin evcilleştirilmesi**, insanlık tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuştur ve birçok açıdan büyük önem taşır:\n\n* **Yerleşik hayata geçiş**: Evcilleştirme, insanların avcılık ve toplayıcılıktan yerleşik hayata geçmesine olanak tanımıştır [```1```](https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-51/hayvancilik/)[```3```](https://web.archive.org/web/20240221215107/https://derstarih.com/hayvan-evcillestirme/).\n* **Besin ve süt kaynağı**: Otçul hayvanlar, insanlara besin ve süt sağlamış, bu da beslenme güvenliğini artırmıştır [```3```](https://web.archive.org/web/20240221215107/https://derstarih.com/hayvan-evcillestirme/).\n* **Ekonomik ve sosyal gelişim**: Hayvancılık, ekonomik faaliyetlerin temelini oluşturmuş ve sosyal yapıların şekillenmesine katkıda bulunmuştur [```1```](https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-51/hayvancilik/)[```3```](https://web.archive.org/web/20240221215107/https://derstarih.com/hayvan-evcillestirme/).\n* **İş gücü ve ticaret**: Evcil hayvanlar, çiftçilik ve taşımacılık gibi alanlarda iş gücü olarak kullanılmış, bu da ticaretin gelişmesine zemin hazırlamıştır [```1```](https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-51/hayvancilik/).\n* **Kültürel ve dini ritüeller**: Hayvanlar, kültürel ve dini ritüellerde önemli bir rol oynamış, rahatlık ve güvenliği simgelemiştir [```1```](https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-51/hayvancilik/)."},{"id":4,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.cumhuriyet.com.tr/kultur-sanat/10-bin-yillik-kapadokya-yerlesimi-asikli-hoyuk-te-neolitik-yasam-2435204?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wikipedia.org/wiki/A%C5%9F%C4%B1kl%C4%B1_H%C3%B6y%C3%BCk?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.instagram.com/p/CRf9dkGArSp/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://hoyuk.gov.tr/tam-metin/69/tur?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://twitter.com/ah_arkeoloji/status/1417022758471544833?size=16&stub=1"],"title":"Yuvarlak kulübelerden dörtgen mimariye geçiş nasıl gerçekleşti?","markdown":"**Yuvarlak kulübelerden dörtgen mimariye geçiş**, Aşıklı Höyük'te kademeli bir süreçle gerçekleşmiştir [```2```](https://tr.wikipedia.org/wiki/A%C5%9F%C4%B1kl%C4%B1_H%C3%B6y%C3%BCk)[```4```](https://hoyuk.gov.tr/tam-metin/69/tur). \n\n* **MÖ 9. binyılın sonuna tarihlenen bir bina**, dökme kerpiç yapım tekniği ile yapılmış köşeleri yuvarlak en eski dörtgen planlı binadır [```4```](https://hoyuk.gov.tr/tam-metin/69/tur).\n* **MÖ 8. binyıl yerleşmesinde**, dörtgen planlı yapılar kural olmuş, oval ya da yuvarlak plan tamamen ortadan kalkmıştır [```4```](https://hoyuk.gov.tr/tam-metin/69/tur).\n\nBu değişim, ani bir dönüşüm değil, önceki evrelerde denenmiş ve bilinen bir formun kademeli olarak benimsenmesiyle gerçekleşmiştir [```4```](https://hoyuk.gov.tr/tam-metin/69/tur).\n\nKazı Başkanı Doç. Dr. Güneş Duru'ya göre, bu değişim, Neolitik insanların yerleşik yaşama geçişi ve yaşam biçimlerini tarım ve hayvancılığa uyarlama süreciyle ilişkilidir [```1```](https://www.cumhuriyet.com.tr/kultur-sanat/10-bin-yillik-kapadokya-yerlesimi-asikli-hoyuk-te-neolitik-yasam-2435204)."}],"dialogStoreProps":{"baseUrl":"","baseUrlWs":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://gs.yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isHermione":false,"isMacOS":false,"tld":"com.tr","isEmbeddedFuturis":false,"isLoggedIn":false,"brand":"yazeka","reqId":"1758355708476498-18197722043159949172-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-26-BAL","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"}},"logNode":{"name":"news-yazeka","attrs":{"isRoot":true,"isRelatedQueries":true}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"m947w05-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"related_queries"}}}}},"type":"newstr","subtype":"related_queries"},"m9475":{"state":{"snippets":[{"id":"375245_0","totalSources":52,"url":"/gundem/science/yapay-zeka-gelecekteki-saglik-risklerini-ongorebiliyor-dis-haberler-3752450","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019959614762c50acb9677d0652754//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://im.haberturk.com/l/2025/09/17/ver1758138074/3823182/jpg/1920x1080"}},"logAttrs":{"id":"375245_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.haberport.com/gundem/delphi-2m-yapay-zeka-10-yillik-hastalik-riskini-tahmin-ediyor-266790h","https://www.haberturk.com/yapay-zeka-gelecekteki-saglik-risklerini-ongorebiliyor-3823182","https://www.haberport.com/gundem/delphi-2m-yapay-zeka-10-yillik-hastalik-riskini-tahmin-ediyor-266790h","https://www.star.com.tr/saglik/saglik-alaninda-devrim-gibi-adim-10-yil-icinde-yakalanabilecek-hastaliklari-ongorebiliyor-haber-1965902/"],"summarizationTexts":["Delphi-2M: Yapay Zeka 10 Yıllık Hastalık Riskini Tahmin Ediyor","Avrupa Moleküler Biyoloji Laboratuvarı, Almanya Kanser Araştırma Merkezi (DKFZ) ve Kopenhag Üniversitesi nden araştırmacıların geliştirdiği Delphi-2M isimli yapay zeka modeli, kişilerin tıbbi kayıtlarındaki verileri kullanarak 10 yıl içinde yakalanabileceği hastalıkları öngörebiliyor.","Model, sağlık hizmetlerinde erken teşhis ve planlama potansiyeli taşıyor.","İngiltere'deki 400 binden fazla kişiden toplanan anonim tıbbi kayıtlar üzerinde geliştirilen yazılım, daha sonra başka katılımcılar ve Danimarka'da 1,9 milyon kişiye ait veriler kullanılarak test edildi."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Delphi-2M: Yapay Zeka 10 Yıllık Hastalık Riskini Tahmin Ediyor","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haberturk.com/yapay-zeka-gelecekteki-saglik-risklerini-ongorebiliyor-3823182","faviconSources":["https://www.haberturk.com","https://www.haberport.com","https://www.star.com.tr"],"textParts":[{"text":"17 Eylül"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"375070_0","totalSources":68,"url":"/gundem/science/3-bin-yillik-paha-bicilemez-bilezik-kayboldu-3750700","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019958375a40761439a35593c5b955//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://img.ekonomim.com/rcman/Cw1280h720q95gc/storage/files/images/2025/09/17/firavuna-ait-3-bin-yillik-altin-bilezik-ortadan-kayboldu-m1sz_cover.jpg"}},"logAttrs":{"id":"375070_0","hasSummarization":true,"hasVideo":true,"urls":["https://gazeteoksijen.com/dunya/misirda-3-bin-yillik-firavun-bilezigi-calindi-251830","https://www.ekonomim.com/dunya/firavuna-ait-3-bin-yillik-altin-bilezik-ortadan-kayboldu-haberi-843718","https://anlatilaninotesi.com.tr/20250917/firavunun-paha-bicilemez-altin-bilezigi-kayboldu-1099447408.html","https://halktv.com.tr/dunya/firavunun-bilezigi-calindi-misir-birbirine-girdi-972605h"],"summarizationTexts":["Mısır'da 3 bin yıllık firavun bileziği çalındı","3 bin yıllık altın bilezik için soruşturma derinleşiyor Mısır makamları, Kahire’nin merkezindeki Mısır Müzesi'nden kaybolan yaklaşık 3 bin yıllık altın bileziği bulmak için geniş çaplı bir arama başlattı.","Bilezik, Üçüncü Ara Dönem’den (MÖ yaklaşık 1076-723) ve Firavun Amenemope’ye aitti.","Facebook'ta yayımlanan açıklamada, “kaçakçılık girişimlerini önlemek için önlem olarak” bileziğin bir görüntüsünün ülkedeki tüm havaalanlarına, limanlara ve kara sınır geçişlerine dağıtıldığı belirtildi."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Mısır'da 3 bin yıllık firavun bileziği çalındı","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.ekonomim.com/dunya/firavuna-ait-3-bin-yillik-altin-bilezik-ortadan-kayboldu-haberi-843718","faviconSources":["https://www.ekonomim.com","https://anlatilaninotesi.com.tr","https://halktv.com.tr"],"textParts":[{"text":"17 Eylül"}],"divider":false},"hasVideo":true},{"id":"375409_0","totalSources":44,"url":"/gundem/science/dunya-meteoroloji-orgutu-wmo-su-kaynaklari-artan-baski-altinda-3754090","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a000001995b2920a8ed152e8fb92233c73e//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://dokuzeylulcom.teimg.com/crop/1280x720/dokuzeylul-com/uploads/2025/09/image-903.jpeg"}},"logAttrs":{"id":"375409_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.aksiyon.com.tr/wmo-kuresel-su-kaynaklari-artan-baski-altinda-2024-kuresel-su-kaynaklari-durumu-raporu-193912","https://www.canligaste.com/dunya-meteoroloji-orgutu-dunyanin-su-kaynaklari-giderek-artan-bir-baski-altinda/713425/","https://www.dokuzeylul.com/dunya-meteoroloji-orgutu-raporu-su-kaynaklari-alarm-veriyor-risk-buyuyor","https://www.aksiyon.com.tr/wmo-kuresel-su-kaynaklari-artan-baski-altinda-2024-kuresel-su-kaynaklari-durumu-raporu-193912"],"summarizationTexts":["WMO: Küresel su kaynakları artan baskı altında — 2024 Küresel Su Kaynakları Durumu Raporu","Raporda, dünya genelinde su ile ilgili gelişmiş izleme ve veri paylaşımına olan kritik ihtiyaca da vurgu yapıldı.","Aynı zamanda 2024, küresel ölçekte buzul kayıplarının yaygın şekilde görüldüğü üçüncü yıl oldu.","İnsani ve sürdürülebilirlik boyutu BM Su Ajansı'na (UN Water) göre yaklaşık 3,6 milyar insan yılda en az bir ay suya yetersiz erişimle karşı karşıya; bu sayının 2050'ye kadar 5 milyarı aşması bekleniyor."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"WMO: Küresel su kaynakları artan baskı altında — 2024 Küresel Su Kaynakları Durumu Raporu","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.canligaste.com/dunya-meteoroloji-orgutu-dunyanin-su-kaynaklari-giderek-artan-bir-baski-altinda/713425/","faviconSources":["https://www.canligaste.com","https://www.dokuzeylul.com","https://www.aksiyon.com.tr"],"textParts":[{"text":"18 Eylül"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"374575_0","totalSources":30,"url":"/gundem/science/dunya-nin-yeni-bir-yari-uydusu-kesfedildi-3745750","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019956f5b0060e15d155d5e0f83b7d//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://cdn.halktv.com.tr/news/473520.jpg"}},"logAttrs":{"id":"374575_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.karar.com/teknoloji-haberleri/dunyanin-yeni-yari-uydusu-kesfedildi-1992158","https://halktv.com.tr/bilim-ve-teknoloji/dunyanin-yeni-yari-uydusu-kesfedildi-972506h","https://www.haber3.com/teknoloji/bilim-insanlari-dunyamizin-yeni-yari-uydusunu-kesfetti-haberi-6236855","https://www.hurriyet.com.tr/dunya/bilim-dunyasinda-ilginc-kesif-dunya-ile-senkronize-hareket-ediyor-42951812"],"summarizationTexts":["Dünya’nın yeni yarı uydusu keşfedildi","Astronomlar, dünyanın yörüngesiyle senkronize hareket eden yeni bir gök cismi keşfetti.","Araştırma, Madrid Complutense Üniversitesi’nden Carlos ve Raul de la Fuente Marcos tarafından yapıldı.","1991 yılında keşfedilen ‘1991 VG’ ile tanımlanan bu özel sınıf, ‘Arjuna asteroitleri’ olarak biliniyor."],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Dünya’nın yeni yarı uydusu keşfedildi","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://halktv.com.tr/bilim-ve-teknoloji/dunyanin-yeni-yari-uydusu-kesfedildi-972506h","faviconSources":["https://halktv.com.tr","https://www.haber3.com","https://www.hurriyet.com.tr"],"textParts":[{"text":"17 Eylül"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"377213_0","totalSources":17,"url":"/gundem/science/odtu-2029-da-aya-gonderilecek-yerlilestirilmis-rover-projesini-tanitti-3772130","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a00000199612b0c8132b2cd3ad3d42f0987//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://i.turkiyegazetesi.com.tr/images/25-09/19/cheri-ile-uzaya-yerli-yolculuk-odtu-aya-kesif-araci-gonderiyor-17582717381628.jpg"}},"logAttrs":{"id":"377213_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.turgutluyanki.com/foto-galeri/turkiye-2029-yilinda-aya-iki-tane-kesif-araci-gonderecek/107518","https://www.iscihaber.net/gundem/turkiyeden-tarihi-gorev-yapay-zeka-destekli-roverlar-aya-gidiyor/181434","https://www.turkiyegazetesi.com.tr/teknoloji/cheri-ile-uzaya-yerli-yolculuk-odtu-aya-kesif-araci-gonderiyor-1147094","https://www.memleket.com.tr/aya-turk-imzasi-kesif-araclari-2029da-goreve-hazir-2346698h.htm"],"summarizationTexts":["Türkiye 2029 yılında Ay’a iki tane keşif aracı gönderecek","Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), yüzde 80 oranında yerli olarak geliştirdiği “CHERI” isimli iki gezici keşif aracı (rover) ile uzay tarihine damga vurmaya hazırlanıyor.","Zorlu yüzey koşullarıyla bilinen Ay’ın güney kutbunda görev alacak olan bu araçlar, yapay zeka sayesinde çevreyi analiz ederek kendi rotalarını belirleyebilecek ve elde ettikleri verileri dünyaya iletecek.","ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Ahmet Yozgatlıgil, projeye ilişkin yaptığı açıklamada, “Ay’ın güney kutbunda -160 ila +80 derece arasında değişen ekstrem sıcaklıklarda çalışabilecek bu robotlar, bilimsel veri toplayacak ve gelecekteki uzay görevleri için zemin hazırlayacak,” dedi."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Türkiye 2029 yılında Ay’a iki tane keşif aracı gönderecek","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.iscihaber.net/gundem/turkiyeden-tarihi-gorev-yapay-zeka-destekli-roverlar-aya-gidiyor/181434","faviconSources":["https://www.iscihaber.net","https://www.turkiyegazetesi.com.tr","https://www.memleket.com.tr"],"textParts":[{"text":"22 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":false}],"snippetParams":{"isRetina":false,"posterSizes":{"width":156,"height":100},"titleProps":{"size":"s"}},"title":"Bilim sicak gelişmeler","maxPageNumber":2,"ajaxUrl":"/hikaye/result/get_category_stories?story_category=science","layout":"column","extendFirstItem":false,"disabledAjax":false,"logNode":{"name":"news-top-stories-right","attrs":{"isRoot":true,"isRightColumnStories":true,"category":"science","location":"gundem/science/asikli-hoyuk-te-10-bin-yillik-izler-koyun-ve-keci-burada-evcillestirilip-dunyaya-yayilmis-3720590","storiesUrls":["/gundem/science/yapay-zeka-gelecekteki-saglik-risklerini-ongorebiliyor-dis-haberler-3752450","/gundem/science/3-bin-yillik-paha-bicilemez-bilezik-kayboldu-3750700","/gundem/science/dunya-meteoroloji-orgutu-wmo-su-kaynaklari-artan-baski-altinda-3754090","/gundem/science/dunya-nin-yeni-bir-yari-uydusu-kesfedildi-3745750","/gundem/science/odtu-2029-da-aya-gonderilecek-yerlilestirilmis-rover-projesini-tanitti-3772130"]}},"nextId":"375728_0","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"m947w06-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"additional_news"}}}}},"type":"newstr","subtype":"additional_news"},"m9476":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"url":"https://www.tiktok.com/@yandex.turkiye","type":"tiktok","title":"TikTok"},{"url":"https://www.youtube.com/@YandexTurkiye","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://www.facebook.com/YandexComTr","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://www.instagram.com/yandex__turkiye/","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://x.com/yndxturkiye","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"m947w07-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"portal","subtype":"footer"}}}}},"type":"portal","subtype":"footer"}}