• Buradasın

    Çayönü Tepesi’nde yeni arkeolojik keşif: Neolitik ve Tunç Çağı döneme ait 8 mezar bulundu

  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Müzecilik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlığında yürütülen Çayönü Tepesi kazılarında, 8 yeni mezar gün yüzüne çıkarıldı. 
    1
    4 saat önce
    Söz konusu mezarların, dönemin inanç sistemi, ölü gömme gelenekleri ve toplumsal yapısına ilişkin önemli bilimsel veriler sunduğu belirtildi. 
    2
    Dün
    Ergani’de 12 bin yıllık olduğu bilinen, ilk tarımsal faaliyetlerin başladığı yerlerden biri olarak kabul edilen ve neolitik devrin izlerini taşıyan Çayönü Tepesi’nde 2025 yılı kazı çalışmaları devam ediyor. 
    3
    15 saat önce
    Mezarlar içerisinde ölü hediyesi olarak bırakılmış dokuz tüm kap bulunmuş; ayrıca mezarların çevresinde, mimari olarak mezarları taklit eden ve sembolik anlam taşıyan iki ‘hediye çukuru’ tespit edilmiştir. 
    4
    4 saat önce
    Açıklamada görüşlerine yer verilen Doç. Dr. Savaş Sarıaltun, kazı çalışmaları sonucunda tespit edilen mezarlardan birinin Neolitik Döneme, yedisinin ise İlk Tunç Çağı tarihlerine ait olduğunu belirtti. 
    5
    Dün

    Diğer konular

    İçerik konuları

  • Yanıt bulun

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Çayönü Tepesi'nde ortaya çıkarılan bazı arkeolojik bulgular:
    • Çanak Çömleksiz Neolitik A evresi: Yerleşik avcı-toplayıcı topluluk, yuvarlak kulübeler ve ızgara planlı konutlar 1.
    • Kafataslı Yapı: Dünyanın ilk mezarlık yapılarından biri 2.
    • Terrazzo Yapısı: Mozaikli yapı 25.
    • 9.500 yıllık kamusal yapı: Toplantı, ortak etkinlikler veya ritüel amaçlı kullanılmış olabilir 345.
    Ayrıca, nabit bakır ve malahit işlenerek delgi, iğne ve tel parçaları üretilmiştir; bu, insanlık tarihinde bilinen en eski maden buluntularıdır 1.
    5 kaynak
    Neolitik dönemde ölü gömme gelenekleri şu şekilde özetlenebilir:
    • Yerleşim içi gömüler (intramural) 123. Ölüler, yerleşim içindeki ev tabanlarının altına veya duvar yanlarına açılan çukurlara hocker pozisyonunda gömülürdü 123.
    • Kafatası kültü 123. Kafatasları, gövdeden ayrılarak özel bir şekilde gömülür veya mask haline getirilerek boyanırdı 123.
    • Ölü hediyeleri 12. İskeletlerin yanında boncuk, kumaş parçaları, çakmak taşı ve obsidiyen aletler gibi hediyeler bulunurdu 12.
    • Kremasyon (ceset yakma) 45. Özellikle Orta ve Batı Anadolu'da, ruhun kötülüklerden arınması ve huzura kavuşması inancıyla yakma geleneği vardı 4.
    Bu gelenekler, farklı Neolitik dönem toplumlarında çeşitlilik gösterebilirdi 23.
    5 kaynak
    Doç. Dr. Savaş Sarıaltun'un bazı çalışmaları:
    • Çayönü Tepesi Kazıları: 2025 yılında Diyarbakır'ın Ergani ilçesindeki Çayönü Tepesi'nde yürütülen kazılarda, biri Neolitik döneme, yedisi İlk Tunç Çağı'na ait 8 mezar bulundu 124.
    • Akademik Makaleler: "International Journal of Environment and Geoinformatics", "Geographies, Planning & Tourism StudioS" ve "Türk Coğrafya Dergisi" gibi hakemli dergilerde makaleleri yayımlanmıştır 3.
    • Diğer Çalışmalar: "Kıyı Eoliniti olarak Dana Adası'nın Jeolojik Mirası" ve "Kuzey Mezopotamya'da Bir Halaf Yerleşmesi: Kerküşti Höyük" gibi projelerde yer almıştır 5.
    5 kaynak
    Çayönü Tepesi'nin dünya uygarlık tarihine ışık tutmasının bazı nedenleri:
    • Yerleşik yaşama geçiş: Göçebelikten yerleşik yaşama, avcılık ve toplayıcılıktan üreticiliğe geçilip tarıma ilk başlanılan yerler arasında bulunması 15.
    • İlk madencilik: Bakırın ilk kez bu bölgede, boncuk ve takı yapımında kullanılması 5.
    • Toplumsal yapı: 9.500 yıl öncesine ait kamusal yapının ortaya çıkarılması, Neolitik Çağ'ın toplumsal düzenine ışık tutması 3.
    • Uzun süreli yerleşim: Özellikle kuzey Mezopotamya'da bu kadar uzun süreli bir yerleşim yerinin bulunmaması 5.
    • Farklı mezar uygulamaları: Farklı mezar ritüellerinin gözlemlenebilmesi 5.
    5 kaynak
    İlk Tunç Çağı'ndaki ritüel uygulamalarından bazıları şunlardır:
    • Ölü gömme ritüelleri 134. Ölü yemeği artığı olarak hayvan kemikleri kullanılmış, özellikle geyik gibi hayvanlar bebek ve çocuk mezarlarında sıkça tercih edilmiştir 134.
    • Adak çukurları 25. Bu çukurlar, kamu ritüel faaliyetleri kapsamında kullanılmış ve uzak bölgelerle etkileşimi yansıtan bir sosyo-kültürel ve ritüel dinamik olarak değerlendirilmiştir 25.
    • Yeniden doğuş inancı 1. Balıkların ölü ritüellerinde kullanımı, yeniden doğuş inancıyla ilişkilendirilmiştir 1.
    Bu ritüel uygulamaları, Anadolu ve Kuzey Suriye'deki benzer arkeolojik alanlarda da gözlemlenmiştir 34.
    5 kaynak